Kendinizi yarım bıraktığınız bir kitabı, diziyi veya filmi hızlıca bitirmek isterken buluyor musunuz? Ya da unutmaya çalıştığınız halde bir türlü aklınızdan çıkaramadığınız, yarım kalmış bir ilişkiniz var mı? Belki de yıllardır unutamadığınız bazı anlar veya sorunlar sizin uykunuzu kaçırıyordur ya da bitirmeniz gereken ama ertelediğiniz görevleriniz sizi hiç rahat bırakmıyordur. Bunun gibi yarım kalan işleriniz sizi tedirgin ediyor ve sizi o işleri tamamlamaya yöneltiyorsa aslında siz fark etmeden zeigarnik etkisine maruz kalmış oluyorsunuz.
Zeigarnik etkisi; kişilerin tamamlanmamış veya bölünmüş-kesilmiş şeyleri, tamamlananlara göre daha kolaylıkla hatırladığını ifade eden psikolojik bir kavramdır. Sovyet psikolog ve psikiyatr Bluma Zeigarnik tarafından bir restoranda yapılan gözlem sonucu bulunmuştur. Zeigarnik, garsonların siparişleri sadece servis sırasında hatırladıklarını, servis tamamlandıktan sonra siparişi hafızalarından sildiklerini fark eder. Konuyla ilgili çalışmalar ve deneyler yapar. Yaptığı çalışmalarla; bitirilmemiş, sonlandırılmamış işlerin zihni meşgul ettiği ve iş bitince zihnin bu meşguliyetten kendini kurtardığı sonucuna ulaşır. Bu durum ilk kez psikolog Bluma Zeigarnik tarafından fark edilip tanımlandığı için ise onun adını almıştır.
