Karşınızda Yılın Kelimesi: Gaslighting

Paylaş

Gaslighting nedir: Kelimenin tam anlamıyla Türkçe’ye çevirisi mümkün değildir. Genel anlamıyla gaslighting psikolojik bir manipülasyon çeşididir. Kişiye kendisini, hafızasını, akıl sağlığını sorgulatır ve kişiyi bu konularda şüpheye düşürür. Kelimenin kökeninin 1930’larda sergilenen Gas Light (gaz lambası) adında bir tiyatro gösterisinin isminden geldiği söylenilir ve bu tiyatro gösterisinde gaslighting’e maruz bırakılan ve gaslighting uygulayan kişinin/kişilerin davranış örneklerini görebiliriz.

Bahsedilen tiyatroda, evli çiftten gaslighting’e maruz bırakılan kişi kadındır. Erkek, kadının mücevherlerine sahip olmak için bu yola başvurur ve kadının aklından şüphe etmesini ister. Bunu evde gaz lambasının ışığını yavaş yavaş ve devamlı olarak kısarak sağlar. Kadın ona gaz lambasının durumunu her sorduğunda ona ters cevaplar verir; “yanlış düşünüyorsun, öyle bir şey olmuyor” gibi sözler ederek karısını şüpheye düşürür.

Gaslighting arkadaş, iş okul, siyaset ortamında görülse bile toksik ilişkilerde görülme olasılığı daha yüksektir ve bu duruma maruz bırakıldığımızı fark etmemiz bir anda gerçekleşmez. Bizlere bu konuda büyük oranda farkındalık kazandıran yakın çevremizdir. Onların uyarısıyla içerisinde olduğumuz durumun farkına varıp kendimizi bize gaslighting uygulayan kişilere karşı korumaya çalışırız.

Gaslighting‘e maruz kalan insanlarda;

Özgüven düşüklüğü,
Kendini karşı tarafa yeterince ifade edememe,
Anksiyete ve depresyon,
Özsaygı kaybı,
Kendini suçlu hissetme gibi olumsuz sonuçlar görülür.

Gaslighting nasıl anlaşılır?

İlişki içerisinde sürekli suçlu hissediyorsanız ve hep özür dileyen taraf sizseniz,
Sürekli kafa karışıklığı yaşayıp değersiz hissediyorsanız,
Emin olduğunuz bir konuda bile size yanıldığınız veya kafanızda kurduğunuz söyleniyorsa,
Duygularınızı paylaştığınızda “hayır, öyle değil veya abartıyorsun!” cümlesiyle karşılaştıysanız Gaslighting’e maruz kaldığınızı söyleyebiliriz.

Gaslighting’e maruz bırakan kişiler genelde;