İnsan sosyal bir varlıktır ve diğer insanlarla sürekli iletişim halindedir. Kurdukları iletişimler diğer insanlarla aralarında bir ilişki oluşturur. Bu ilişkilerin temelinde de güven yer alır. Bir insanla arkadaş olabilmemiz için onun bizim yanımızda olacağına inanmamız, bu konuda ona güvenmemiz gerekir. Bir insana sırrımızı söyleyecek kadar güveniyorsak ve onun sırrımızı başkasıyla paylaşmayacağına inanıyorsak dostumuz olur. Bir insanla bir ömür geçirmeye karar vermişsek ona olan sonsuz güvenimizden, onun bizi asla bırakmayacağına ve her daim yanımızda olacağına dair inancımızdandır. Peki ya bırakıp giderse? Ya da dostumuz diye güvendiğimiz insan sırrımızı açık ederse? Arkadaşlarımız bizi yüzüstü bırakırsa?.. İşte o zaman onlara karşı olan güvenimiz yerle bir olur ve diğer insanlarla olan ilişkilerimizi etkiler.
Pistantrofobi Nedir?
Geçmişte yaşadığımız bu gibi olaylardan sonra insanlara güvenmekten korkar hale geliriz. Literatürde ise bu güven korkusuna pistantrofobi denmiştir. Pistantrofobi kötü tecrübelerimiz sonucu insanlara karşı güven duymaktan aşırı derecede korkmaktır. Pistantrofobi olan insanlar genellikle “Artık kimseye güvenmiyorum.”, “Sürekli insanlara güvenip yüzüstü bırakılmaktan çok yoruldum.” ya da “ Kimseye güvenecek gücüm kalmadı.” gibi söylemleri çok kullanırlar. İnsanlara güvenmekte zorluk çekerler ve bunu bazen dışarıya yansıtamazlar. Ancak duygusal olarak çok derinlerde çok büyük bir güven hasarı oluşmuştur. Evlilik ve aile terapisti Dana McNeil; “Pistantrofobi, başkalarına güvenme korkusudur ve genellikle önceki bir ilişkide ciddi bir hayal kırıklığı veya acı verici bir son yaşamanın sonucudur.” diye tanımlamıştır.
Pistantrofobi Belirtileri Nelerdir?
Pistantrofobi sahibi insanlar ne kadar yakın olursa olsun her insana ve her konuya şüphe ile yaklaşırlar. Kendi başlarına kalmayı isterler ve bunun bir tercih olduğunu düşünürler. Yaşadığı güven problemi sebebiyle bir daha eskisi gibi mutlu olamayacağını ve asla güzel ilişkiler kuramayacağını düşünürler. Genelde bu gibi konular üzerinde çok fazla düşünmeye eğilimlidirler ve bu düşüncelerde karamsarlık hakimdir. Ayrıca aşırı kıskançtırlar ve bu kıskançlık onların kurdukları ilişkilere zarar verebilir. Başta dediğimiz gibi kimseye güvenmek istemezler ve bunu bilerek yaparlar.
Pistantrofobi Nasıl Tedavi Edilir?
Öncelikle güven sorununun nedeni bulunmalıdır. Geçmişte yaşanan hangi olumsuz durumun insanlara güvenmemeyi tetiklediği anlaşılmalıdır. Sonra yaşanan kötü duruma olumlu düşüncelerle yaklaşılmalıdır. Tedavi sürecinde bireyin kendisi kritik noktadır. Zamanla her şeyin değişebileceğine, her insanın farklı olduğuna inanması ya da bu düşüncelere hayatında yeniden yer vermesi zor olabilir. Pistantrofobi sahibi bir danışanla çalışan klinisyen, romantik bir ilişki içinde olmanın nasıl bir şey olduğunu gözlerinde canlandırmalarını isteyerek ve onları mevcut deneyimleri üzerinden konuşmaya teşvik ederek sorunların küçük olduğunu gösterebilir. Zaman içinde yaşadığı kötü tecrübe sonrası aldığı tedavi ile danışan eski hayatına geri dönebilir.
