Çocukluk çağında karşılaşılabilecek uyumsuz davranışlardan biri de saldırganlıktır. Çocukluk dönemlerinde saldırganlık davranışı farklı tanılarla kategorileşmiştir. Bu davranış daha sonra karşı olma, karşı gelme bozukluğu daha sonrasında davranım bozukluğuna sebebiyet verirken yetişkinlik döneminde antisosyal davranış bozukluğuna hatta önlem alınmazsa antisosyal kişilik bozukluğuna ve buna eşlik edecek diğer psikolojik hastalıklara dönüşebilir.
Bu davranışın hem birey hem toplum açısından yok edici, yıkıcı sonuçları olacağından göz ardı edilmemelidir. Öncelikle bu davranışın nedenlerini ve bu davranışı sürdürme nedenlerinin bilinmesi gerekir. Saldırganlığı neler ortaya çıkarabilir? Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
- ENGELLENME: engelleme sonucu saldırganlık davranışı oluşabilir. İnsanlara sınırsız bir dünyada yaşanmadığı ifade edilmelidir. İnsanlar bu algı ile yetiştirilmemelidir. Yani her istediği her zaman, istediği şekilde yerine getirilmemeli değil ancak bazen istek ve ihtiyaçların ertelenebileceği bazen de vazgeçebilecekleri öğretilmelidir. Eğer bu anlayış ceza eşliğinde öğretilirse hissedeceği duygu kızgınlık ve öfke olurken davranış saldırganlık olacaktır.
- TUTARSIZ DAVRANIŞLAR: tutarsızlık belirsizliği ortaya çıkaran bir faktördür. Tutarsızlık belirsizliğe belirsizlik ise tahammülsüzlüğe neden olacağından tahammülsüzlük saldırganca davranışa yol açabilir.
- MODEL OLMA: çocuk saldırganlığı etkileşimde olduğu çevreyi model alarak sergileyebilir.
- İZLENEN FİLMLER VE OYNANAN OYUNLAR: izlenen film veya oynanan oyunlarda saldırganca davranışlar sergilenebilir.
ALINABİLECEK ÖNLEMLER
- Alınacak temel önlemlerden birincisi çocuğun saldırganlık davranışını model alacağı veya taklit edeceği uyarıcı ile karşı karşıya gelmemesidir.
- Saldırganca davranışı önlemek yerine davranışı ortaya çıkaran uyaranları kontrol etmek gerekir. Yani ortam düzenlenmeli ve kontrol edilmeli.
- Saldırganca davranışlar sergileyen çocuğu cezalandırmak yerine davranışın sonuçlarını düşünmesini sağlamak ve davranışın insanlarda oluşturabileceği duyguları anlamasına yardım etmek gerekir.
- Çocuğu kızdıran veya öfkelendiren durumların neler olduğu belirlenmeli ve bu durumda başka nasıl tepkiler verilebileceği öğretilmelidir. Bu da çocuğun korkmadan duygularını ifade etmesi ile olur.
- Çocuğun olumsuz duyguları yoğun yaşadığı durumlarda yalnız ve sakin kalması sağlanmalı.
- İrade ulaşabileceği ödülden vazgeçip daha iyi bir ödüle ulaşmak için beklemek şeklinde tanımlanabilir. Çocuğun iradesini güçlendirmek bizim elimizdedir.
